Heb jij iemand of iets verloren of ken je iemand die door een rouwperiode heen gaat? Hier lees je wat rouw is en hoe je ermee omgaat.
Rouw is hoe je reageert op verlies. Je kan rouwen om iemand die is overleden, maar ook om andere dingen die nooit meer hetzelfde worden. Bijvoorbeeld door een ziekte, een relatie die uitgaat of na een traumatische ervaring. Rouw brengt je uit balans en er komen veel emoties bij kijken, zoals verdriet, boosheid, en verwarring. Je kan je ook leeg of verdoofd voelen. Al die gevoelens horen erbij en iedereen rouwt op zijn eigen manier.
Rouw verloopt bij iedereen anders. Soms voel je niks, soms komt alles tegelijk. Er zijn geen vaste regels, maar veel mensen herkennen een paar fases:
Onwerkelijkheid: Het verlies is nog niet echt doorgedrongen. Je kan niks voelen of denken dat het niet echt is gebeurd.
Boosheid: Je voelt woede of frustratie. Misschien vraag je je af: “Waarom gebeurt dit mij?”
Verdriet: De pijn van het verlies dringt door. Dit kan een heftige en zware periode zijn.
Acceptatie: Langzaam leer je omgaan met het gemis. Je maakt weer plannen voor de toekomst.
Je hoeft niet alle fases door te gaan. En ze komen vaak door elkaar heen of fases komen weer terug.
Rouw kan je helemaal uit balans brengen. Je emoties kunnen je overvallen en vaak zijn ze heftig of verwarrend. Misschien schrik je van je eigen verdriet, of voel je juist minder dan je had verwacht. Misschien voel je je schuldig over dingen die je wel of niet hebt gedaan. Of je vraagt je af: "Waarom voel ik me opgelucht?" Al die dingen horen erbij.
Door rouw kan je anders reageren dan normaal. Misschien trek je je terug of zoek je juist constant afleiding. Je hebt ineens minder zin in dingen die je eerst leuk vond of je wordt sneller boos. Of je hebt je zin in het leven verloren omdat je graag bij de overledene wil zijn.
Dit alles is normaal. En het is belangrijk om te weten dat je hierin niet alleen bent. Iedereen rouwt anders — op zijn eigen tempo, met zijn eigen gevoelens. Dat je je anders voelt dan "normaal" betekent niet dat er iets mis is met jou. Het hoort bij het proces van leren omgaan met verlies.
Rouw uit zich vaak ook op een lichamelijke manier. Je bent bijvoorbeeld sneller moe, je slaapt slechter of je hebt moeite met eten. Het is belangrijk om zo goed mogelijk voor jezelf te blijven zorgen.
Denk je aan zelfdoding? Bel 24/7 anoniem en gratis 0800-0113 of chat op 113.nl .
Er is geen tijdslimiet voor rouw en ook geen goed of fout. Hoe lang het duurt, hangt af van wat of wie je verloren hebt en hoe groot de impact is. Sommige mensen voelen zich na een paar weken wat lichter, terwijl anderen na jaren nog momenten van intens verdriet ervaren. Dat is allemaal normaal. En dat je weer dagelijkse dingen kan doen, betekent niet dat het verdriet weg is.
Wel is het goed om in de gaten te houden of je vastloopt. Als je merkt dat je verdriet blijft overheersen en je je dagelijks leven niet meer op kan pakken, is het slim om hulp te zoeken. Je hoeft het niet alleen te doen.
Twijfel je of jouw rouw op een gezonde manier gaat? Neem contact met ons op via chatten of bellen of praat erover in de community.
Rouw is voor iedereen moeilijk. Maar als je jong bent, is iedereen om je heen druk bezig met het opbouwen van een toekomst. School, werk, hobby’s, vrienden… Je was volop aan het ontdekken wie je wilde worden, maar nu staat je wereld ineens stil. Misschien wil je dat niet.
Sommige mensen stellen rouw uit of duwen het weg. Het is oké om af en toe niet bezig te zijn met rouw. En je mag ook plezier hebben, ook al ben je verdrietig. Maar soms komen de gevoelens ineens keihard binnen. Dat is dan ook nodig. Laat het komen en zoek steun bij de mensen om je heen.
Meer weten over rouwen als jongere? Kijk bij Rouwnetwerk Jong als je behoefte hebt aan een plek waar je stil kan staan bij het rouwen en alles wat daarbij komt kijken.
Jazeker. Als je weet dat ergens een einde aan komt, kan dat heftige emoties oproepen. Je kan verdriet voelen om wat je nu al verliest, bijvoorbeeld hoe iemand vroeger was voordat hij of zij ziek werd. Ook zorgen over de toekomst kunnen zwaar wegen: hoe zal het afscheid zijn? En hoe moet je daarna doorgaan met je leven?
Dit soort rouw kan verwarrend zijn. Misschien voel je je schuldig omdat je al rouwt, terwijl die persoon er nog is. Maar dat is normaal. Je rouwt niet om de persoon zelf, maar om wat jullie samen verliezen. Het kan helpen om met je dierbare te praten, herinneringen te delen, te vertellen wat je voelt en samen nog mooie momenten te beleven. Hoe klein ze ook zijn.
Bron: Voor deze informatie mochten we dankbaar gebruikmaken van de kennis van MIND en het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw.
Rouwen is zwaar, en iedereen doet het anders. Misschien weet je niet waar je moet beginnen. Daarom hieronder wat praktische tips om met je verdriet om te gaan. Doe wat goed voelt voor jou.
Stop je emoties niet weg, maar uit ze op jouw manier. Schrijf op hoe je je voelt in een brief aan je dierbare. Wil je huilen? Huil. Ben je boos? Stomp desnoods in een kussen. Het helpt om emoties eruit te laten in plaats van ze op te kroppen.
Praat met mensen die je vertrouwt. Dat hoeft niet altijd diep te gaan. Gewoon delen hoe je dag was, is ook prima. Vind je praten met de mensen om je heen lastig? Dan kan je ook chatten met onze hulplijn, praten met lotgenoten in de community of terecht bij speciale lotgenotengroepen, zoals steunbijverlies.nl of rouwsteun.nl.
Praat met de persoon die je verloren hebt in je gedachten. Bijvoorbeeld bij het graf, maar het kan ook in je hoofd. Maak een herinneringendoos met foto’s en spulletjes die je aan de overledene doen denken. Brand een kaarsje, plant een bloem, draai muziek of geef de overledene op jouw manier een plek in je leven.
Je hebt misschien nergens zin in, maar toch is het goed voor je om wat structuur te houden. Ga op een vaste tijd naar bed en sta op een vaste tijd weer op, ook al heb je slecht geslapen. Eet regelmatig iets en beweeg een paar keer per dag. Het liefst buiten.
Muziek, boeken, gedichten of films kunnen helpen om gevoelens te herkennen en te verwerken. Of ga zelf creatief aan de slag door een brief te schrijven, een playlist te maken of je gedachten op te schrijven in een dagboek.
Gevoelens kunnen en mogen naast elkaar bestaan. Je kan opgelucht zijn dat iemand niet meer lijdt en ook verdrietig over het verlies. Ook kan je lachen en leuke dingen doen, terwijl je nog steeds verdriet hebt. Voel je niet schuldig over welke emotie dan ook. Ze horen er allemaal bij.
Veel mensen vinden het moeilijk om iemand te troosten die rouwt. Misschien ben je bang om iets verkeerds te zeggen of te herinneren aan het verdriet. Maar het is juist heel belangrijk om te laten weten dat je er bent. De perfecte woorden bestaan niet. Hier zijn tips om zo goed mogelijk te reageren op iemand die rouwt.
Weet je niet wat je moet zeggen? Dat mag je ook gewoon zeggen: “Ik weet niet wat ik moet zeggen, maar ik ben er voor je.” of “Ik luister graag als je wil praten.”
Soms helpt een simpel gebaar, zoals samen wandelen of stil naast iemand zitten, meer dan woorden. Je kan het verdriet niet oplossen en ook advies is niet nodig. Laat iemand zijn hart luchten
Zeg liever niet: “Je moet het een plekje geven” of “Ze zouden niet willen dat je verdrietig bent”. Dit kan verkeerd vallen, omdat je daarmee de ander het idee geeft dat hun gevoel er niet mag zijn.
De één wil afleiding, de ander een knuffel en de derde wil alleen zijn. Dit kan ook nog per moment verschillen. Vul dit niet in voor de ander, maar vraag het!
Als je gewoon vraagt: “Hoe gaat het met je?”, is dat ingewikkeld te beantwoorden, omdat mensen in de rouw zoveel tegelijk voelen. Door het over vandaag te hebben, houd je daar rekening mee. Je toont interesse, zonder druk te leggen.
Niet alleen in de eerste weken, maar ook later. Vraag af en toe hoe het vandaag gaat of stuur een kaartje dat je aan iemand denkt. Dat kan op een sterfdag of geboortedag, maar ook tussendoor.
Alle tests en oefeningen zijn speciaal ontwikkeld om je op weg te helpen. Ontdek wat bij jou past.
Oefening
Om te voorkomen dat je je laat meeslepen door emoties, kan je nu al een plan maken. Hoe wil jij met moeilijke momenten omgaan?
Oefening
Iedereen heeft een bepaalde kracht van binnen. In deze oefening leer je die te vinden, zodat je hem kan inzetten in een moeilijke tijd.
Oefening
Moeilijke gevoelens verdwijnen niet door ze weg te duwen. Daarom pakken we in deze oefening de oorzaak aan: het verhaal erachter.
Oefening
In deze oefening onderzoek je wat jou het meest gaat helpen: het probleem aanpakken of je gevoel een plek geven? Doe eerst de oefening ‘Verhaal achter je gevoel’.
Soms lijkt het misschien alsof je de enige bent die ergens mee zit. Maar je bent niet alleen. Check de ervaringsverhalen hieronder of praat mee in de community.
Ervaringsverhaal
Toen Juliettes moeder overleed, begreep ze pas hoeveel pijn het doet om een ouder te verliezen. Ze startte een blog waarin ze haar rouwproces deelt, zodat anderen hier steun uit kunnen halen.
Ervaringsverhaal
Myrthes vader was ongeneeslijk ziek. Vanaf de diagnose had ze nog anderhalf jaar om afscheid te nemen. Dat was mooi en verdrietig tegelijk.
Ervaringsverhaal
Toen Amieke negen jaar oud was verloor ze haar broertje. Daarna cijferde ze zichzelf weg voor haar ouders. Die hadden het zwaarder, dacht ze. Zo kwam ze pas later in haar leven aan haar eigen verwerking toe.
Ervaringsverhaal
Na het overlijden van haar vader voelde Emily zich regelmatig eenzaam. “Ik wilde niemand ongemakkelijk maken, dus hield ik mijn verdriet voor mezelf.” Nu zou ze dat anders aanpakken: “Praat erover! Je bent niemand tot last.”
