Hoe ga je om met onzekerheid?

Onzekerheid kan je herkennen aan de gedachte: “Doe ik het wel goed?” of “Ben ik wel goed genoeg?” Soms ben je veel bezig met wat anderen van je vinden of heb je veel bevestiging nodig. Misschien denk je snel dat je niet goed genoeg bent of vind je het moeilijk om een compliment te krijgen. Je kan ook twijfelen aan je eigen keuzes en kunnen. Vaak ben je dan bang om iets fout te doen.

Mensen zijn groepsdieren. Daarom vinden we het belangrijk wat andere mensen van ons vinden. Horen we er wel bij? Vinden ze ons wel leuk? Als je dat niet zeker weet, kan je onzeker worden. Dit zijn oorzaken van onzekerheid voor de meeste mensen:

• Nieuwe situaties: een andere school, een nieuwe baan of een groep mensen die je niet kent.

• Uiterlijk: bijvoorbeeld huidproblemen, kleding, gewicht of iets anders aan je uiterlijk waarvan jij zelf vindt dat het uit de toon valt.

• Niet voldoen aan de verwachtingen van je omgeving: misschien heb je een andere seksuele voorkeur of voel je je niet comfortabel met het geslacht waarmee je geboren bent. Het kan ook kleiner zijn, bijvoorbeeld als jij net anders in elkaar zit dan de mensen om je heen.

• Negatieve ervaringen: bijvoorbeeld als je gepest bent of opgroeide in een omgeving waar je veel kritiek kreeg. Je zelfvertrouwen heeft dan een deuk opgelopen.

• Vergelijken met anderen: we kijken vaak naar de mooie dingen in een ander en de minder mooie in onszelf. Vooral op social media lijkt het alsof anderen het beter hebben of mooier zijn.

• Perfectionisme: als jij een hoge druk voelt om perfect te zijn.

Onzekerheid kan ervoor zorgen dat je minder durft te doen. Misschien probeer je geen nieuwe of moeilijke dingen, omdat je bang bent dat je het fout doet. Je kan het ook lastig vinden om je mening te geven, nee te zeggen of voor jezelf op te komen.

Soms gaat onzekerheid verder. Dan ga je steeds meer piekeren, over hoe je eruitziet of wat anderen van je denken. Je durft jezelf minder te laten zien. Misschien ga je heel streng op je eten letten, spreek je niet meer af met vrienden of doe je steeds minder dingen die je eigenlijk leuk vindt.  Langdurige onzekerheid kan je ook somber of gespannen maken. Je kan er stress van krijgen, problemen met andere mensen krijgen of minder goed presteren.

Iedereen is wel eens onzeker. Dat is normaal. Maar soms zit het gevoel dieper en lukt het niet om op een andere manier naar jezelf te kijken. Zelfs niet als anderen iets positiefs over je zeggen.

Je kan nadenken of je hulp wilt als je: 

• Langer dan twee weken negatieve gedachten hebt over jezelf die niet weggaan.

• Moeite hebt om complimenten aan te nemen. 

• Steeds bezig bent met wat anderen van je denken. 

• Niks positiefs meer over jezelf kan bedenken. 

• Bang bent om fouten te maken of afgewezen te worden. 

• Je slecht voelt over je uiterlijk of lichaam, en je daar dagelijks (veel) mee bezig bent. 

• Merkt dat je ongezond met jezelf omgaat, bijvoorbeeld door te weinig te eten, obsessief gezond te willen eten of extreem veel te sporten. 

• Steeds meer situaties uit de weg gaat, omdat je denkt dat je het toch niet goed doet. 

• Merkt dat je onzekerheid invloed heeft op je school, studie, werk of sociale contacten.  

Als je merkt dat onzekerheid je leven gaat bepalen, is het fijn om er met iemand over te praten. Zoek iemand in je omgeving die je vertrouwt of heb contact met anderen via onze community . Ook kan je chatten of bellen met onze vrijwilligers.  

Merk je dat je onzeker bent over hoe je eruitziet? Dan kan je terecht bij 99gram.nl .  

Onzekerheid kunnen we niet vermijden, iedereen heeft er last van. Maar we kunnen er wel beter mee leren omgaan. Daar heb je zelfvertrouwen voor nodig. Dat is niet hetzelfde als zelfverzekerheid of een goed zelfbeeld.

• Zelfvertrouwen betekent dat je in jezelf gelooft. Je vindt jezelf waardevol, ook als je niks presteert. Mensen met zelfvertrouwen durven nieuwe dingen te proberen. Ze vertrouwen erop dat ze het wel redden, ook als dingen niet lukken.

Kortweg: Zelfvertrouwen = wat je voelt

• Zelfbeeld gaat over hoe je naar jezelf kijkt. Vind jij jezelf aardig, slim, sociaal? Als jij positief over jezelf denkt, helpt dat om je sterk te voelen. Als jij negatief over jezelf denkt, ben je waarschijnlijk wat vaker onzeker.

Kortweg: Zelfbeeld = hoe je over jezelf denkt

• Zelfverzekerdheid gaat over hoe jij anderen laat zien dat je in jezelf gelooft. Je kan bijvoorbeeld een zelfverzekerde houding aannemen. Of zelfverzekerd praten. Dat hoeft niet per se te kloppen met hoe jij je van binnen voelt.

Kortweg: Zelfverzekerdheid = wat je laat zien