Hoe kan je meer jezelf zijn?

Je identiteit is wie jij bent. Wat maakt jou nou jou? Je identiteit gaat over je achtergrond, cultuur, gender en seksualiteit. Over je dromen, waarden en doelen. Wat jij leuk en belangrijk vindt in het leven, hoe je omgaat met anderen en de wereld om je heen. 

Je identiteit staat niet vast. De dingen die je meemaakt, de mensen die je ontmoet en de manier waarop jij nadenkt, kunnen je identiteit veranderen. Je hoeft niet altijd precies te weten wie je bent, want je ontwikkelt je je hele leven lang. Twijfelen en zoeken naar ‘wie ben ik’ hoort erbij.  

En ‘jezelf zijn’ dan? Dat betekent dat je eerlijk bent over wie je bent, wat je voelt en waar je voor staat. Voor zover je dat weet.

Door op onderzoek uit te gaan. Deze vragen kunnen je helpen:

• Wat maakt mij blij, enthousiast of trots?

• Wat vind ik belangrijk in een vriendschap of relatie?

• Wat zou ik doen als ik me geen zorgen maakte over wat anderen van mij denken?

• Wanneer voel ik me echt mezelf?

Probeer verschillende dingen uit, praat met mensen die je inspireren en geef jezelf de tijd om te ontdekken wat bij je past. En onthoud ook dat je altijd mag veranderen. Wie je bent, is altijd in beweging.

Tip: Vind je het moeilijk om deze vragen te beantwoorden? Probeer het dan eens andersom. Bijvoorbeeld: 'Wat maakt mij niet blij, enthousiast of trots?'

Als je meer jezelf bent, kan dat zorgen voor:

• Meer zelfvertrouwen: Je hoeft geen rol te spelen, en dat geeft rust.

• Betere relaties: Echte vriendschappen en connecties ontstaan als je jezelf laat zien.

• Minder stress: Je energie gaat niet naar het voldoen aan verwachtingen van anderen.

• Meer geluk: Je leeft op een manier die echt bij jou past.

Soms kan je helemaal jezelf zijn, maar alsnog geen aansluiting vinden met anderen. Misschien ga je dan denken dat het aan jou ligt: ben je wel leuk genoeg?

Het antwoord is: jij bent leuk genoeg. Je komt gewoon niet tot je recht in deze omgeving. Het is belangrijk om mensen te zoeken die jou waarderen zoals je bent.

Jawel hoor. Je kan je aanpassen aan situaties en nog steeds jezelf zijn. Waarschijnlijk doe je dat al. In je gezin heb je een andere rol dan in je vriendengroep. En bij je beste vriend laat je een andere kant van jezelf zien dan bij je baas. Dat is normaal en goed.

Onze identiteit heeft verschillende kanten. Afhankelijk van je situatie laat je verschillende kanten van jezelf zien.

Je kan je ook te veel aanpassen, bijvoorbeeld als je denkt dat je niet goed genoeg bent. Dan zeg je bijvoorbeeld dingen die je niet meent of doe je je anders voor dan je bent. Dat kost vaak veel energie. Voel je je uitgeput door het aanpassen? Dan is het goed om te kijken of je in die omgeving wel jezelf kan zijn.

Daar zijn verschillende redenen voor:

• Je wilt erbij horen: Vroeger was bij de groep horen nodig om te overleven. Nu nog steeds voelt het veilig om geaccepteerd te worden. Dus kunnen we bang zijn voor afwijzing en kritiek.

• Je vergelijkt jezelf met anderen: Op sociale media zie je vooral perfecte plaatjes. Dit kan je het gevoel geven dat jij niet goed genoeg bent, terwijl iedereen onzekerheden heeft.

• Je opvoeding heeft invloed gehad: Misschien heb je thuis geleerd om te doen wat anderen van je verwachten. Ook weinig bevestiging of complimenten, weinig praten over gevoelens en keuzes of een beschermde opvoeding maken het lastiger om zelf te ontdekken wat jij belangrijk vindt.

• Je omgeving maakt het lastig: Soms is er weinig ruimte om echt jezelf te zijn. Misschien voldoe je niet aan de verwachtingen van je familie, cultuur of omgeving. Bijvoorbeeld omdat je een andere seksuele voorkeur hebt, je anders kleedt of andere overtuigingen hebt dan de mensen om je heen. Dit kan het moeilijk maken om je geaccepteerd te voelen.

• Je past niet binnen ‘het systeem': Voor sommige mensen voelt de wereld niet logisch of prettig aan. Bijvoorbeeld als je neurodivergent bent, zoals bij autisme, hoogbegaafdheid of sterke gevoeligheid. School, werk en sociale regels kunnen dan niet goed aansluiten bij hoe jij denkt of voelt. Dit kan ervoor zorgen dat je je onbegrepen of buitengesloten voelt.

Vind je het lastig om hiermee om te gaan? Lees hier meer over onzekerheid en hoe je ermee omgaat.

Dat kan best lastig zijn. Soms voelt het alsof je moet kiezen tussen eerlijk zijn over wie je bent en geaccepteerd worden. Zeker als je omgeving andere verwachtingen heeft, bijvoorbeeld door je cultuur of geloof. Het voelt vaak spannend om anders te zijn dan de rest.

Dit zijn tips om hiermee om te gaan:

• Wees eerlijk over je mening, maar respecteer ook die van anderen. ‘Agree to disagree’.

• Durf je grenzen aan te geven. Je hoeft niet overal aan mee te doen om geaccepteerd te worden.

• Onthoud dat ‘erbij horen’ niet betekent dat je jezelf moet veranderen. Jij mag er zijn zoals je bent. En echte vriendschappen kunnen alleen ontstaan als je eerlijk bent over wie je bent.

• Voel je je onbegrepen in jouw omgeving? Besef dat je weinig invloed hebt op hoe andere mensen denken. Je kan altijd op zoek gaan naar mensen die je accepteren zoals je bent. Bijvoorbeeld in onze community.

Het kan helpen om te bedenken: wil ik gewaardeerd worden om wie ik ben, of om een versie van mezelf die niet echt is? Als jij het gevoel hebt dat jij niet mag zijn wie je bent, is het belangrijk om een omgeving te zoeken waar je wél jezelf kan zijn.

Denk na over waar jij je goed voelt. Zijn er mensen bij wie je ontspannen bent en niet hoeft na te denken over hoe je overkomt? Besteed meer tijd met hen.

Heb je die mensen nog niet? Zoek actief naar nieuwe contacten. Sluit je aan bij een hobbygroep, sportclub, online community of een organisatie die past bij jouw interesses en waarden. Dit kan spannend zijn, maar veel mensen zitten in hetzelfde schuitje.

Het kan even duren voordat je de juiste omgeving vindt. Soms klikt het niet meteen, en dat is normaal. Maar hoe meer plekken je probeert, hoe groter de kans dat je mensen vindt bij wie jij jezelf kan zijn.

• In onze community vind je misschien wel een maatje.

• Bij Join Us staan jongeren open voor contact.

Jezelf zijn is belangrijk, en dat geldt ook voor anderen. Iedereen is anders en denkt of leeft op een eigen manier. Soms snap je dat niet, en dat is oké. Je hoeft niet meteen te oordelen.

Je hoeft het niet met mensen eens te zijn om ze te respecteren. Probeer open te staan en nieuwsgierig te zijn. Stel vragen als je iets niet begrijpt in plaats van zelf een antwoord in te vullen. Zo leer je de ander beter kennen. Geef mensen ook de tijd om zichzelf te laten zien, niet iedereen voelt zich daar veilig genoeg voor. Wees vriendelijk.

Het mooie is: hoe meer jij anderen accepteert, hoe vrijer jij jezelf zal voelen om te zijn wie je bent. Want de houding die je tegen anderen aanneemt, zet je ook in tegen jezelf.

Jezelf accepteren betekent dat je oké bent met wie je nu bent. Ook als er dingen zijn die je nog wilt leren of veranderen. Door daar mild voor te zijn, accepteer je jezelf.

Vind je het moeilijk om jezelf te accepteren? Deze tips kunnen helpen: 

• Sta stil bij wat je goed doet, wat je hebt geleerd of wat je hebt geprobeerd. Vergelijk jezelf niet met anderen, maar kijk naar wat voor jou werkt.  

• Probeer tegen jezelf te praten zoals je zou doen tegen een goede vriend of vriendin die zich rot voelt. Zou jij iemand uitlachen om diens seksuele voorkeur of lichaam? Diezelfde vriendelijkheid mag je ook voor jezelf gebruiken. 

• Besef dat wat je meemaakt, wie je bent en hoe je eruitziet onderdeel zijn van mens-zijn. Je hoeft niet perfect te zijn om waardevol te zijn. Sterker nog: niemand is perfect. 

• Vergeef jezelf in plaats van streng te zijn. Door jezelf te vergeven, kan je leren, veranderen en groeien zonder jezelf steeds af te keuren. 

Heb jij moeite met jezelf accepteren? Misschien heb je iets aan de zelfhulp van 99gram.nl .