Hoe Myrthe afscheid nam van haar vader

“Wat is je grootste angst?”, vroeg een vriend me plotseling op een borrel, een jaar of negen geleden. “De mijne is dat mijn ouders ernstig ziek worden”, zei hij toen ik niet meteen antwoordde. Ik dacht erover na en voegde toe: “Ik ben bang dat ik niet de gelegenheid krijg om afscheid van ze te nemen.”

Hoe neem je afscheid als iemand ongeneeslijk ziek is?

Toen we ruim 2,5 jaar geleden te horen kregen dat mijn vader ernstig en ongeneeslijk ziek was, wist ik: ik moet afscheid nemen. Maar ook: ik kán afscheid nemen. Dat is niet iedereen gegeven. En hoewel ik daar dankbaar voor was, kwamen er ook andere gedachten in me op. Was dit wel zijn lijden waard? En hoe lang hadden we eigenlijk nog? Wanneer doe je dat dan, afscheid nemen? En hoe? Moet ik me richten op wat hij nog wil of op wat ik nog wil? Het was er niet makkelijker op geworden; nu had ik de mogelijkheid om afscheid te nemen, maar nog steeds was ik bang. Bang om het niet goed te doen. 

Al snel leerde ik dat ik het niet zo moest overdenken, maar dat ik moest voelen. Uit mijn hoofd, in mijn lijf. En wat goed voelde ook echt gaan doen. Ik moest de gedachte van een ‘perfect’ afscheid laten gaan en richtte me op wat ik nodig had om na zijn dood verder te kunnen. En op wat ik hem nog wilde geven in deze fase van zijn leven.

Rouwen terwijl hij er nog was

We hebben uiteindelijk nog bijna anderhalf jaar samen gehad en daar ben ik heel dankbaar voor. Want ik heb de tijd gekregen die ik nodig had om aan het idee te wennen (voor zover dat gaat), voor mezelf te bepalen wat ik hem wilde geven, wat ik mezelf wilde geven én dat ook te doen. 

Hoewel het me pijn deed om hem zo te zien lijden, heeft het mij geholpen in mijn rouw om te weten dat het ging gebeuren. Ik begon namelijk al met rouwen toen hij er nog was: ik rouwde om wat er ging komen, maar ook om het leven dat toen al niet meer zou worden zoals het was. Voorrouw.

Boek met herinneringen

Ik heb hem gevraagd wat ik wilde vragen en gezegd wat ik wilde zeggen. In brieven, verhalen, kaartjes. Tussen luchtige gesprekjes door terwijl ik op de grond naast zijn bed zat. Tijdens een klein wandelingetje, in de cadeaus die ik hem gaf. 

Ook schreef ik een boek(je), want schrijven is voor mij de beste manier om goed uit mijn woorden te komen en mijn gedachten op orde te krijgen. Het werd een boek met 29 mooie herinneringen aan hem. Ik wilde ze met hem delen nu hij er nog was, in plaats van op zijn begrafenis met zijn nabestaanden.

Dankbaarheid

Klaar voor zijn dood zou ik nooit zijn. Maar ik kijk door ons afscheid niet alleen met pijn en verdriet terug op zijn ziekte en zijn overlijden, maar ook met dankbaarheid en liefde voor de mooie momenten die we nog hebben mogen beleven. Ik kon zijn dood beter accepteren dan ik vooraf had gedacht.

We hebben niet altijd de mogelijkheid om afscheid te nemen van onze geliefden en dat blijft mijn angst. Juist doordat ik weet hoe het me heeft geholpen dit wel te kunnen doen. Maar het heeft me ook nog meer laten beseffen: maak de momenten die je samen hebt nu ook waardevol. Want je weet niet hoe lang je nog samen hebt.